Iστορία Γυμνασίου Ανωγείων


Το Σταυράκειο Γυμνάσιο Ανωγείων κτίστηκε από τον ευεργέτη Μιχαήλ Σταυράκη και τη σύζυγό του Λετίτσια κατόπιν προσωπικής συνεννοήσεως με τον Υπουργό Παιδείας της Ελλάδος και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1954. Το σπουδαίο, για την ευρύτερη περιοχή του Ψηλορείτη, αυτό γεγονός υπενθυμίζεται στον επισκέπτη από εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του αύλειου χώρου του σχολείου, μέχρι και σήμερα.
Ο ιδρυτής του γυμνασίου Μιχαήλ Σταυράκης δαπάνησε για την ανέγερση του κτιρίου 35.000 δολάρια, ποσό υπέρογκο για την εποχή εκείνη. Η τοποθεσία στην οποία κτίστηκε το κτίριο ήταν πλησίον του παλιού νεκροταφείου της ενορίας του Αγίου Ιωάννου. Το αρχικό κτίριο αποτελείτο από το ισόγειο, τον πρώτο όροφο, το υπόγειο (το οποίο βλέπει στην πίσω αυλή) - τα οποία όμως εκτείνονταν μονάχα από την ανατολική σκάλα του κτιρίου μέχρι τη δυτική σκάλα - και το Ρολόι. Έγινε επίσης, σχετική διαμόρφωση του εδάφους και δημιουργήθηκαν δύο αρκετά μεγάλες αυλές, μια πίσω και μια μπροστά. Το κομμάτι του σημερινού κτιρίου δυτικά της δυτικής σκάλας (δηλαδή το κλειστό γυμναστήριο και ότι στέκει πάνω του) καθώς και οι δύο ισόγειες αίθουσες της μπροστινής αυλής που συνορεύουν με το Δημοτικό, είναι μεταγενέστερα κτίσματα τα οποία κτίστηκαν το πρώτο μισό της δεκαετίας του ?80, ενώ οι αίθουσες που στεγάζουν σήμερα τα εργαστήρια Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας κτίστηκαν τη δεκαετία του ?90.
Το εξατάξιο Σταυράκειο Γυμνάσιο λειτούργησε στην αρχή ως παράρτημα του Α΄ Γυμνασίου Ηρακλείου. Το υπηρετούσαν δύο μόνιμοι καθηγητές του Δημοσίου και τρεις ή τέσσερις προσωρινοί που ο Δήμος Ανωγείων τους πλήρωνε μισθούς και ενοίκια διαμονής.
Το Γυμνάσιο τα πρώτα χρόνια λειτουργούσε με πολλές ελλείψεις ως προς τη στελέχωσή του από καθηγητές. Υπήρχαν και πολλά άλλα εμπόδια, υπήρχε όμως και πολύ μεράκι για να σταθεί το σχολειό αυτό στα πόδια του. Επειδή το Γυμνάσιο ήταν αδύνατο για αυτό, κατά κανόνα, οι αριστούχοι Ανωγειανοί μαθητές που είχαν κάποια οικονομική ευχέρεια, έφευγαν στα σχολεία του Ηρακλείου. Στις αρχές της δεκαετίας του ?60, μετά από αρκετές συζητήσεις το Σχολείο και οι τοπικοί φορείς καταλήξανε στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος για να ισχυροποιηθεί και να εδραιωθεί το Γυμνάσιο Ανωγείων, ήταν να φοιτήσουν σε αυτό πολλοί και ξένοι μαθητές.
Έτσι, δημιουργείται ένα πραγματικό Δημοτικό Οικοτροφείο για μαθητές και μαθήτριες, το οποίο έμελλε να προκαλέσει κοσμοσυρροή ξένων μαθητών στα Ανώγεια και τη θεαματική βελτίωση της ποιότητας του Γυμνασίου. Οι βασικές διατάξεις του καταστατικού των οικοτροφείων αρρένων και θηλέων ήταν η δωρεάν διαμονή και διατροφή όλων των αριστούχων φτωχών και ορφανών μαθητών και μαθητριών, η συμβολική καταβολή μικροποσού των μαθητών του «Λίαν καλώς» και ένα ελάχιστο από τους υπόλοιπους. Μαθητές παραπεμπόμενοι ή απορριφθέντες δεν είχαν θέση στο οικοτροφείο.
Στα αμέσως επόμενα χρόνια οι ξένοι μαθητές ξεπέρασαν κατά πολύ τους διακόσιους από διαμερίσματα του νομού Ρεθύμνου και Ηρακλείου. Λέγεται πως μόνο οι Μεσαρίτες συμπλήρωναν ένα λεωφορείο στις μετακινήσεις τους.
Το πλήθος των αριστούχων και επιμελών ξένων μαθητών και μαθητριών και η συγκινητική ευγενής άμιλλα με τους Ανωγειανούς μαθητές, έφεραν την δεκαετία του ?70 και του ?80 το Γυμνάσιο Ανωγείων στις πρώτες θέσεις μεταξύ των σχολείων της Κρήτης, όπως έδειχναν οι μεγάλες επιτυχίες στα ΑΕΙ. Φυσικά, μετά την μεταπολίτευση, το εξατάξιο Σταυράκειο Γυμνάσιο, όπως όλα τα σχολεία της Ελλάδας, χωρίστηκε σε Γυμνάσιο και Λύκειο και με αυτή την μορφή ακολούθησε την καλή του πορεία μέχρι σήμερα.

Του Δημήτρη Καλυκάκη
Μαθηματικού, Διευθυντή Γυμνασίου Ανωγείων

Έγγραφα Ιστορικού ενδιαφέροντος του σχολείου